25 năm đi làm, 46 tuổi đời, tóc anh bạc sớm và anh quyết không nhuộm. Anh cho rằng mình đã bước đến cái tuổi phải chuẩn mực chín chắn. Anh tuy lấy vợ muộn vẫn là phong cách cho thằng bé mới gần bốn tuổi bắt chước theo mọi thứ khiến tôi nhiều lúc phải phì cười hai cha con.
Chia xẻ về anh, về chồng mình, riêng trong tâm tư, có sướng, có khổ, tôi như bao phụ nữ vẫn mong nhất: Một chỗ dựa thật sự, một chuẩn mực để thương yêu tin tưởng.
Công việc chồng tôi đang làm là công việc anh ấy thích nhất mà chồng tôi từng đeo đuổi suốt gần 25 năm: dạy học. Nhưng anh đã đeo đuổi nó suốt nhiều chặng đường.
Anh dạy về môn Marketing và hàng loạt môn liên quan kỹ năng mềm, kỹ năng cứng đủ cả. Tưởng chừng như không có gì nói thêm nếu như chồng tôi không có làm qua nhiều công ty trước khi quay về dạy trong ba năm gần nhất. Theo anh ấy, anh đang sử dụng cái mà mình cho là trải nghiệm mà người khác cho là kinh nghiệm. Những thứ “nghiệm lại mà thấy kinh”. Cái nghề tạm gọi là Marketing cũng là một chuẩn mực cho nhiều người chọn chuyên ngành. Nhưng cái nghề dạy học hình như làm cho chồng tôi khuôn phép hơn, cởi mở hơn và chia sẻ được nhiều hơn. Chuẩn mực theo anh ấy muốn.
“Tưởng vậy chứ không phải vậy”. Nào là “Thầy giáo thì húp cháo”, nào là “Nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý” , “Sự nghiệp trăm năm trồng người”,… toàn những chuẩn mực mà tôi nghe nhưng không cảm giác thật. Tìm “sự chuẩn mực” ở đâu khi nhìn về đàn ông như tôi?
Những tiết cuối cùng nói khản giọng, cháy cả cổ họng. Hình như đó là những chuẩn mực tôi cảm ra từ khi anh dắt xe vào nhà sau chín, mười giờ tối. Bài soạn mới viết một cách chăm chút, cẩn thận, trình bày tới lui mãi vẫn chưa cảm giác hài lòng và rồi lại thay đổi. Lâu lâu, nghe kể là những buổi chiều đi dạy, xe gắn máy cứ bon bon trên đường đầy xe mà bất chợt, anh không biết mình sẽ nói gì khi vào lớp. Trong một lúc bay bổng, đầu óc cũng bay bổng theo. Thế rồi vào lớp, lại thao thao bất tuyệt.
Chồng tôi hay có tật “ phiêu” theo bài giảng, cũng thường nói với các học viên: “Tôi chia sẻ 30% trong giáo trình. Còn lại là mở rộng “tào lao” cho thỏa chí. Anh chị em thông cảm”.
Nghe vô duyên tệ nhưng dần, tôi lại thấy yêu chuẩn nhà giáo nói vô duyên. Anh làm hại ai đâu? Chẳng ai cả. Thỉnh thoảng, tình cờ biết rằng học viên cảm anh lắm. Có lẽ “cảm” bao gồm nhiều “ngụ ý”. Lúc ấy, tôi chỉ lườm và nguýt. Anh lại cau mày.
Công việc chồng tôi ngày càng đều hơn nhưng tôi cảm nhận hơi nóng “cơm áo gạo tiền” phả vào lưng và chi phí. Trước đây anh làm khá lắm, nay lại thấy lâu lâu anh suy tư không ngủ. Anh thầm thì sợ con thức giữa khuya: “Anh lo hụt tiền chi phí nhà mình tháng này! Lo quá”. Nghe sao mà thương lạ.
Lại một chuẩn khác áp lên lưng một người đàn ông của tôi.
Anh đang cố gắng chuẩn mực trước con cái, vợ mình và các học viên từ rất trẻ đến quá già hơn tuổi của chồng tôi. Tôi nghĩ họ không hiểu lắm cái chuẩn một người giảng viên. Bao câu chuyện trên mặt báo nói về đủ thứ hành vi người thầy bị xã hội công kích, cái chuẩn đó đã nhạt dần. Giỏi lắm là còn bám giữ những thứ mà từng con người đi dạy tạm là “tư cách sót lại”.
Không nghĩ theo hướng đó, cố nghĩ theo hướng khác. “Tư cách, chuẩn mực trong tác phong” giờ là sự chân thật với đời sống và kèm theo một sự phấn đấu liên tục dù nhỏ nhất để không mất. Anh còn phấn đấu là còn một chút nghị lực để vươn tới chuẩn mực. Nhưng ai cũng muốn hỏi vài điều: “Nó còn ở đâu?”. Anh ấy đủ chuẩn mực hiện tại?”
“Gái thời bình , trai thời chiến”. Thời bình nhưng có thật sự là bình tâm với giá trị mới không?
Thật sự là câu hỏi khó. Người ta muốn thấy mà người ta không nhận ra sự chuẩn mực dần thay đổi. Người thì nghĩ chuẩn như những năm trước 1945, hay sau 1954,…Vì mong muốn mình là một người chuẩn mực, anh chọn sự chuẩn mực đó từ khi anh đi dạy và cảm nhận mình phải làm gì để không hối hận. Có những lúc anh làm tôi cảm nhận anh hồ nghi.
Sinh nhật, tôi mua cho anh cái áo tôi ưng ý nhất còn lại của tiệm, kèm một chiếc cà vạt đậm rất hợp và một cái hộp đẹp. Món quà hy vọng tăng sự chuẩn mực. Nhưng anh lại chê đắt và vẫn mặc.
“Chiếc áo không làm nên thầy tu” nhưng chiếc áo chemise gắn với người thầy trên lớp như biến họ trở về vai trò khung mà sự đơn giản, thẳng nếp và dịu mát theo màu sắc tương thích với màu da. Da anh trắng hồng nhưng đi nắng lại xạm. Không hẳn là một chuẩn mực đàn ông đẹp, nhưng nơi anh tạm gọi hài lòng với những gì đang có. Và chỉ vậy thôi. Một chút chuẩn mực của đàn ông nói chung và thầy giáo nói riêng. “Thầy chồng” vẫn mặc chemise khi đi dạy, đều đều hiện tại. Những cái áo chemise trong ngăn tủ tôi ủi thẳng sẵn cho anh là một cái bóng chồng tôi phảng phất, vương lại khi anh đi vắng.
Chuẩn mực vừa đề cập đến hình thức bên ngoài một chút . Còn bao yếu tố bên ngoài khác. Anh nghĩ đơn giản: Bắt đầu từ những thứ có trong tay. Trong xây dựng chuẩn mực, tôi thấy người đàn ông của tôi cũng dần hiểu: Trang phục làm nên tính cách chuẩn . Anh biết dùng chút dầu thơm, màu áo, màu cà vạt, dây nịt, và một dáng đi đỉnh đạc nhưng hơi cứng hơn thường nhật!
Tôi biết, anh đang đấu tranh để mình chuẩn mực như một người đàn ông đích thực. Điều đó là đương nhiên nhưng còn phải nhìn quanh: Đàn ông đi ô tô, nhà lầu, kinh doanh, chức vụ, quan hệ,.. một số khác có số má giang hồ nhìn rất nam tính đang được báo chí nhắc mỗi ngày. Nó bóp méo giá trị chuẩn dù các anh đàn ông có mặc chemise hay không . Hóa ra áo chemise chỉ là một cách diễn đạt ngắn nhưng cho một phân khúc khá rộng theo thuật ngữ Marketing. Chiếc áo tạo chút đẳng cấp một nét cá tính hơn, tôn tạo thêm nét nam tính hơn. Tôi yêu điều đó dù không nói thành lời với chồng.
Giá trị chuẩn mực theo nhiều cách. Cách tôi đang đề cập cho riêng tôi: Đứng đắn, phù hợp với công việc mình yêu thích, phù hợp túi tiền mình khi mua sắm, tạo ra sự đứng đắn cần thiết khi khoác vào mình. Đó là cái nhìn hẹp nhưng cần. Và tôi muốn yêu điều đó để chia sẻ cả thế giới này.
Hãy cho tôi biết: Thời trang dành cho đàn ông quý phái ngoài chemise ? Rất khó chọn cái nào tốt hơn. Chemise nam bản thân như một người đàn ông trưởng thành và chín chắn. Sự cởi mở là yếu tố cộng thêm. Nhưng đến cùng vẫn là sự kiên định hướng theo cái đẹp.
Mái tóc vuốt ít keo, sửa lại chiếc cà vạt nơi cố, dành nhiều thời gian chỉnh lại chiếc áo chemise, nụ cười trước gương nhẹ như muốn dấu trước khi dắt xe ra khỏi nhà, anh càng trở nên một người đàn ông chuẩn mực hấp dẫn hơn.
Ngắm anh, anh không thay đổi gì. Chỉ thay đổi trong “gì đó chuẩn mực của anh”, tiềm ẩn ở mái ấm gia đình mà tôi may mắn cảm nhận sự đồng điệu.
Người tham dự: Phạm Thị Thanh Thủy